Bị hỏi về thu nhập hiện tại hay mức lương nhận được trong công việc gần đây nhất là một trong số những khoảnh khắc ‘khó thở’ nhất trong buổi phỏng vấn xin việc. Rõ ràng lựa chọn lảng tránh sang vấn đề khác hay thổi phồng thu nhập không phải là giải pháp khả thi lúc này.
Bạn vẫn phải tiết lộ mức lương của mình. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ nói như thế nào để có lợi cho bạn?
Theo David A. Earle – nhà nghiên cứu hàng đầu tại Staffing.org – một công ty phân tích và đo lường các xu hướng tuyển dụng thì luôn có rủi ro nếu bạn nói mức lương hiện tại thấp hoặc thổi phồng nó lên. Bởi lẽ, nó sẽ tác động đến việc đàm phán mức lương cho vị trí mới với nhà tuyển dụng.
‘Nếu tự tin vào khả năng của mình thì chẳng có vấn đề gì nếu bạn nói rằng lương ở công ty cũ là 170.000 USD và tôi cần ít nhất 190.000 USD để rời bỏ công việc hiện tại’.
Luật pháp không quy định nhà tuyển dụng không được hỏi về mức lương cũ của các ứng viên xin việc và các ứng viên cũng không bắt buộc phải đưa ra câu trả lời. Do vậy, giải pháp ở đây là cần chuẩn bị thật tốt để kiểm soát tình hình và đưa ra được câu trả lời khiến ban tuyển dụng hài lòng nhất mà vẫn đảm bảo bạn không bị ‘thiệt’.
Nói thật mức lương
Nhiều người cho rằng hãy nói thẳng số tiền hàng tháng nhận được từ công ty cũ. Tuy nhiên, với các buổi nói chuyện mang tính chất chuyên nghiệp như phỏng vấn xin việc thì không phải lúc nào điều này cũng giúp bạn có cơ hội nhận được công việc mong muốn.
Thêm một vấn đề nữa khi nhà tuyển dụng hỏi điều này nghĩa là họ đang cố gắng để đưa ra mức lương đề xuất thấp nhất với bạn. Nếu nói thật nghĩa là bạn đã tự giới hạn thu nhập có thể nhận được khi chuyển sang công ty mới của mình và bạn cũng sẽ khó chiến thắng trong buổi đàm phán lương.
Chẳng hạn, nếu mức lương cũ của bạn là 200 USD/tháng và sau đó, nhà tuyển dụng đề xuất mức lương mới cho bạn là 205 USD/tháng. Tuy nhiên, con số bạn muốn là 300 USD. Vậy bạn làm thế nào để nói ra thu nhập mong muốn của mình và giải thích tại sao bạn lại yêu cầu mức lương cao hơn hiện tại?
Thổi phồng – câu trả lời đầy mạo hiểm
Thổi phổng luôn là sự lựa chọn đầy rủi ro do nhà tuyển dụng có rất nhiều cách để kiểm chứng độ trung thực trong lời nói của bạn. Chẳng hạn, họ có thể yêu cầu bạn cung cấp bảng lương gần nhất, gọi điện hỏi trực tiếp những người bạn đã liệt kê trong mục tham khảo hay điều tra về chính bạn. Thậm chí, nếu bạn đưa ra câu trả lời thiếu dứt khoát thì nhiều nhà tuyển dụng sành sỏi còn có khả năng phát hiện bạn nói dối mà không cần bất cứ một sự hỗ trợ hay quá trình điều tra nào cả.
Tuy nhiên, việc sử dụng chiến lược ‘thổi phổng’ thu nhập hiện tại cũng là một cách để bạn kiểm tra nhà tuyển dụng.
‘Điều quan trọng là bạn cần biết nơi bạn đang đứng vì có quá nhiều thông tin có sẵn trên mạng về lương và thưởng. Nếu bạn nói mức lương cũ là 142.000 USD và bạn biết rằng những người đã từng đảm nhận vị trí bạn đang ứng tuyển hiếm khi được trả ít hơn 130.000 USD – bạn chấp nhận lời mời làm việc – và rồi nhà tuyển dụng nói ra mức lương đề xuất chỉ là 120.000 USD. Lúc này, bạn có thể khẳng định rằng họ chỉ đang tìm cách để có lợi cho họ nhất’.
Ngoài ra, nếu việc thổi phồng giúp bạn được nhận mức lương cao hơn thì cũng đồng nghĩa với trách nhiệm và khối lượng công việc bạn cần hoàn thành lớn hơn rất nhiều.
Lảng tránh câu hỏi
Lại có người cho rằng hãy tìm cách lảng tránh câu hỏi và tập trung vào giá trị mà bạn có thể mang đến cho công ty. Tuy nhiên, cách này có thể khiến nhà tuyển dụng cho rằng bạn thiếu tự tin, không dám đối mặt, không rõ ràng về mục đích và rập khuôn – nghĩa là bất cứ tình huống nào cũng đều đưa năng lực (thứ mà nhà tuyển dụng chưa kiểm chứng được qua thực tế) để đối phó
Theo Stephen E. Seckler – chủ tịch của công ty tư vấn pháp ý Seckler thì ‘Rất khó để không trả lời câu hỏi này nếu như nhà tuyển dụng hỏi thẳng. Đưa ra câu trả lời, ứng viên sẽ gặp bất lợi, nhưng nếu không, ứng viên như thể đã gửi một tín hiệu tới nhà tuyển dụng rằng minh không phải là một người thích hợp tác. Họ sẽ bắt đầu sàng lọc và phân tích xem liệu bạn có phù hợp để trở thành nhân viên của tổ chức. Rõ ràng, điều này sẽ tạo ra một ấn tượng xấu’.
Để chuẩn bị cho một buổi đàm phán lương và trong trường hợp nhà tuyển dụng yêu cầu bạn cho biết thu nhập hiện tại thì hãy nhớ:
Bạn vẫn phải tiết lộ mức lương của mình. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ nói như thế nào để có lợi cho bạn?
Theo David A. Earle – nhà nghiên cứu hàng đầu tại Staffing.org – một công ty phân tích và đo lường các xu hướng tuyển dụng thì luôn có rủi ro nếu bạn nói mức lương hiện tại thấp hoặc thổi phồng nó lên. Bởi lẽ, nó sẽ tác động đến việc đàm phán mức lương cho vị trí mới với nhà tuyển dụng.
‘Nếu tự tin vào khả năng của mình thì chẳng có vấn đề gì nếu bạn nói rằng lương ở công ty cũ là 170.000 USD và tôi cần ít nhất 190.000 USD để rời bỏ công việc hiện tại’.
Luật pháp không quy định nhà tuyển dụng không được hỏi về mức lương cũ của các ứng viên xin việc và các ứng viên cũng không bắt buộc phải đưa ra câu trả lời. Do vậy, giải pháp ở đây là cần chuẩn bị thật tốt để kiểm soát tình hình và đưa ra được câu trả lời khiến ban tuyển dụng hài lòng nhất mà vẫn đảm bảo bạn không bị ‘thiệt’.
Nhiều người cho rằng hãy nói thẳng số tiền hàng tháng nhận được từ công ty cũ. Tuy nhiên, với các buổi nói chuyện mang tính chất chuyên nghiệp như phỏng vấn xin việc thì không phải lúc nào điều này cũng giúp bạn có cơ hội nhận được công việc mong muốn.
Thêm một vấn đề nữa khi nhà tuyển dụng hỏi điều này nghĩa là họ đang cố gắng để đưa ra mức lương đề xuất thấp nhất với bạn. Nếu nói thật nghĩa là bạn đã tự giới hạn thu nhập có thể nhận được khi chuyển sang công ty mới của mình và bạn cũng sẽ khó chiến thắng trong buổi đàm phán lương.
Chẳng hạn, nếu mức lương cũ của bạn là 200 USD/tháng và sau đó, nhà tuyển dụng đề xuất mức lương mới cho bạn là 205 USD/tháng. Tuy nhiên, con số bạn muốn là 300 USD. Vậy bạn làm thế nào để nói ra thu nhập mong muốn của mình và giải thích tại sao bạn lại yêu cầu mức lương cao hơn hiện tại?
Thổi phổng luôn là sự lựa chọn đầy rủi ro do nhà tuyển dụng có rất nhiều cách để kiểm chứng độ trung thực trong lời nói của bạn. Chẳng hạn, họ có thể yêu cầu bạn cung cấp bảng lương gần nhất, gọi điện hỏi trực tiếp những người bạn đã liệt kê trong mục tham khảo hay điều tra về chính bạn. Thậm chí, nếu bạn đưa ra câu trả lời thiếu dứt khoát thì nhiều nhà tuyển dụng sành sỏi còn có khả năng phát hiện bạn nói dối mà không cần bất cứ một sự hỗ trợ hay quá trình điều tra nào cả.
Tuy nhiên, việc sử dụng chiến lược ‘thổi phổng’ thu nhập hiện tại cũng là một cách để bạn kiểm tra nhà tuyển dụng.
‘Điều quan trọng là bạn cần biết nơi bạn đang đứng vì có quá nhiều thông tin có sẵn trên mạng về lương và thưởng. Nếu bạn nói mức lương cũ là 142.000 USD và bạn biết rằng những người đã từng đảm nhận vị trí bạn đang ứng tuyển hiếm khi được trả ít hơn 130.000 USD – bạn chấp nhận lời mời làm việc – và rồi nhà tuyển dụng nói ra mức lương đề xuất chỉ là 120.000 USD. Lúc này, bạn có thể khẳng định rằng họ chỉ đang tìm cách để có lợi cho họ nhất’.
Ngoài ra, nếu việc thổi phồng giúp bạn được nhận mức lương cao hơn thì cũng đồng nghĩa với trách nhiệm và khối lượng công việc bạn cần hoàn thành lớn hơn rất nhiều.
Lảng tránh câu hỏi
Lại có người cho rằng hãy tìm cách lảng tránh câu hỏi và tập trung vào giá trị mà bạn có thể mang đến cho công ty. Tuy nhiên, cách này có thể khiến nhà tuyển dụng cho rằng bạn thiếu tự tin, không dám đối mặt, không rõ ràng về mục đích và rập khuôn – nghĩa là bất cứ tình huống nào cũng đều đưa năng lực (thứ mà nhà tuyển dụng chưa kiểm chứng được qua thực tế) để đối phó
Theo Stephen E. Seckler – chủ tịch của công ty tư vấn pháp ý Seckler thì ‘Rất khó để không trả lời câu hỏi này nếu như nhà tuyển dụng hỏi thẳng. Đưa ra câu trả lời, ứng viên sẽ gặp bất lợi, nhưng nếu không, ứng viên như thể đã gửi một tín hiệu tới nhà tuyển dụng rằng minh không phải là một người thích hợp tác. Họ sẽ bắt đầu sàng lọc và phân tích xem liệu bạn có phù hợp để trở thành nhân viên của tổ chức. Rõ ràng, điều này sẽ tạo ra một ấn tượng xấu’.
Để chuẩn bị cho một buổi đàm phán lương và trong trường hợp nhà tuyển dụng yêu cầu bạn cho biết thu nhập hiện tại thì hãy nhớ:
- Nghiên cứu kỹ về thông tin lương thưởng của công ty đã ứng tuyển, bao gồm mức lương cho vị trí của bạn, mức lương trung bình ngành và mức lương mà các đồng nghiệp hoặc bạn bè của bạn (đang làm ở một công ty khác) cùng làm ở vị trí đó hiện đang được nhận.
- Dựa trên những gì đã nghiên cứu, chuẩn bị một con số và lời giải thích hợp lý tại sao bạn lại đưa ra mức lương đề xuất như vậy.
- Đừng bao giờ nói dối vì nhà tuyển dụng biết cách để kiểm tra độ trung thực của bạn.
